مباحث مطرح شده در این جلسه:
آیا عدد معتبر در نماز جمعه فقط در ابتدائ لازم است یا در استدامه هم عدد لازم است؟

خلاصه درس:
بحث در شرط عدد نمازگزاران در نماز جمعه بود.
در کتاب شرایع و جواهر فرموده: این عدد یعنی حداقل پنج نفر بودن، ابتداء شرط است نه در استدامه.
شیخ طوسی در کتاب خلاف فرموده: اگر مامومین در خطبه یا نماز کم شدند کسی از علمای شیعه این بحث را مطرح نکرده و در روایات هم چیزی در این مورد نداریم لذا باید نماز را تمام کنند و دلیلش اجماع الفرقه است.

استاد: اینجا اگر اجماع هم داشته باشیم این اجماع کاشف از قول معصوم نیست چون شیخ در قرن پنجم است.

بحث ما در عدد است: یک وقت یک عبادتی چند شرط دارد، یک وقت هم یک عبادتی دو شرط دارد و یکی شرط عبادت است و دیگری شرط شرط است، در مانحن فیه اینطور است که نماز جمعه یک شرط دارد و آن جماعت است و این جماعت شرطی دارد که اقلش پنج نفر است و این شرط شرط است.

نماز جمعه باید من البدو الی الختم به جماعت باشد دلیلش روایات است و لذا اگر همه مأمومین رها کردند و رفتند این نماز جمعه خود به خود باطل می‌شود. اما اگر امام جمعه و یک مأموم ماندند و بقیه رفتند اینجا شرط جماعت هست و شرط شرط که عدد است منتفی شده است؛ اینجا می‌گوییم این نماز طبق روایات تبدیل به نماز ظهر می‌شود.