خارج اصول (مقدمه واجب) حرم مطهر ۱۳۹۸

استاد احمد عابدی

مقدمه مستحب و مکروه و حرام

❋ ❋ ❋

مقـدمـه : چند نکته در باب مقدمه واجب بیان می¬نماییم.
اگر کسی بگوید مقدمه واجب، واجب است، حکم مقدمه مستحب و مکروه و حرام چیست؟ قهراً باید گفت در ضورت وجوب مقدمه واجب، مقدمه مستحب هم مستحب است. اما مقدمه حرام و مکروه، حرام و مکروه نیست. دلیلش را بیان خواهیم نمود.

دلیل عدم حرمت و کراهت مقدمه حرام و مکروه : اگر یک مقدمه¬ای خودش مقدمه داشت. اگر کسی بگوید مقدمه واجب، واجب است، مقدمه¬ی مقدمه¬ی واجب باید به وجوب غیری واجب باشد و وجوبش ضعیفتر از مقدمه باشد.
اما این که چرا مقدمه مستحب، مستحب است ولی مقدمه حرام، حرام نیست، علتش اینست که در مقدمه مستحب هر آن چه در مورد مقدمه واجب گفتیم، در آن جاری می¬شود. ملاک وجوب مقدمه واجب، مسئله توقف و مقدمیت است. یعنی ذی المقدمه متوقف بر این است و گفتیم اگر ذی المقدمه را اراده نموده است، مقدمه را اراده کرده است. این ملاک در مقدمه مستحب هم هست. یعنی نماز مستحبی بر وضوی مستحبی متوقف است.
مقدمه حرام یا مکروه مانند این که کسی انگور بخرد برای این که شراب درست کند. این خریدن انگور مقدمه کار حرام است. حال آیا خریدن انگور حرام است یا خیر؟ گفته می¬شود مقدمه حرام، حرام نیست. زیرا آن ملاک که در مقدمه واجب بود اینجا وجود ندارد. بعباره اخری گاهی مقدمه حرام متصل به ذی المقدمه است به نوعی که اگر این مقدمه انجام شود، ذی المقدمه هم انجام می¬شود، در این صورت باید گفت مقدمه حرام، حرام است. اما اگر انجام مقدمه، ملازم با انجام ذی المقدمه بود و فاصله¬ای وجود داشت، در این صورت دیگر مقدمه حرام، حرام نیست.

محل برگزاری