مقـدمـه: کلام در ابتدا و انتهای وقت نماز جمعه بود. محل بحث اینست که انتهای وقت نماز جمعه کی است یعنی تا کی می¬تواند نماز جمعه خواند.

اقوال در مسئله: برخی فقها فرموده¬اند آخر وقت نماز جمعه موقعی است که اول اذان ظهر به اندازه یک خطبه یا دو خطبه کوتاه و یک نماز گذشته باشد و اگر بیشتر طول بکشد باطل است.
قول دیگر اینست که وقت نماز جمعه مانند نماز ظهر تا مغرب توسعه دارد.
قول سوم اینست که بگوییم از اول نماز ظهر به مقدار یک ساعت وقت نماز جمعه است.
قول چهارم این که از ابتدای نماز ظهر تا وقتی که سایه شاخص به اندازه یک ذراع یا دو قدم بشود.
قول پنجم که قول مشهور است این که وقت نماز جمعه تا زمانی است که سایه شاخص به اندازه¬ی خود شاخص بشود.

محاسبه ظهر شرعی با شاخص: وقت نماز ظهر یا زوال چه زمانی است. اگر یک سطح مستوی و صاف در نظر بگیریم و یک دایره بکشیم. یک شاخص هم روی زمین می¬گذاریم و یک نخ به آن می¬بندیم و این نخ را دور شاخص می¬چرخانیم، این یک دایره مستوی خواهد شد. این شاخص هم نباید خیلی بلند باشد و نزدیک ظهر سایه شاخص داخل دایره قرار بگیرد. وقتی سایه داخل دایره آمده باید علامت زد. ظهر سایه صفر می¬شود و به سمت عصر، سایه از دایره خارج می¬شود. آن نقطه را هم علامت می¬زنیم. سپس این دو نقطه را که علامت زدیم، را با متر مشخص کرده و نصف می-کنیم. این نقطه میانی، زمان ظهر همه ایام سال است.