مقـدمـه: کلام در باب اقوال نماز جمعه بود.

نظرات مرحوم فاضـل هنـدی و نقد آن: بحث این بود که اگر امام یا حاکم نیست، آیا می¬توان نماز جمعه خواند یا خیر؟ چند نکته از کتاب کشف اللثام فاضل هندی مطرح می¬نماییم.
مرحوم فاضل هندی می¬فرماید یکی از ضروریات دین اینست که احکام در عبادات تعبدی است (بر خلاف احکام در معاملات که عقلائی است). یعنی عبادت وقتی عبادت است که بدانیم خداوند امر کرده است، اگر چیزی را بدانیم امر به آن تعلق نگرفته است که دیگر عبادت نیست اگر چیزی را هم شک نمودیم که امر به آن تعلق گرفته یا نه، اصل بر آن است که امر ندارد و انجام آن حرام است.
ما می¬دانیم نماز جمعه با امام معصوم درست است و خداوند به آن امر کرده است. آیه¬ی «فاسعوا الی ذکر ﷲ» را هم به فاسعوا الی پیامبر اکرم و امام معصوم معنی نمودیم. اگر پیامبر اکرم جلو ایستاد ما می¬دانیم این عبادت است و خداوند هم امر کرده است. اگر هم امام معصوم حضور ندارد و حکومت عادل یا جائری در کار نیست که یقیناً امر نداریم، پس عبادت نیست و جایز نیست نماز جمعه بخوانیم. می¬ماند فرضی که امامی هست اما امام جائر است، در این صورت آیا جایز است اقتدا کنیم یا خیر؟
بدیهی عقل است که خداوند اجازه عبادت پشت سر جائر باشیم. اما اگر شک کردیم می¬شود پشت سر فلان شخص که منصوب جائر است نماز جمعه بخوانیم یا خیر؟ در اینجا باید بگوییم شک داریم شارع امر کرده است یا خیر؟ اصل عدم امر است پس این نماز جمعه عبادت نیست وغیرمشروع است و خواندنش حرام می¬شود.
دلیل دیگری که مرحوم فاضل هندی مطرح نموده است این که هر کس می¬خواهد نماز بخواند بایستی قرائت حمد و سوره داشته باشد. اگر کسی به امام منصوب از طرف ائمه اقتدا کرد، حمد و سوره از او ساقط است. اما اگر کسی به امام جائر یا منصوب از طرف حکومت جور اقتدا کرد، شک می¬کند آیا الان قرائت از من ساقط شده است یا خیر ؟ یا باید حمد سوره را بخوانم یا خیر؟ اصل عدم سقوط قرائت است. فلذا می¬توان ثابت کرد نماز جمعه باطل است. به نظرات مرحوم فاضل هندی می¬توان اشکالات فراوانی نمود. ابتدائاً بدین صورت نیست که هر وقت کسی قرائت می¬خواند جماعت نیست. در نماز جماعت اگر مأموم صدای امام را نشنود می¬تواند حمد و سوره بخواند. یا وقتی شخص در رکعت سوم به امام اقتدا کرد و امام هنوز به رکوع نرفته است در اینجا ماموم می¬تواند قرائت کند، پس نظر ایشان صحیح نیست.
دلیل دیگری که باید امام جمعه، منصوب از طرف معصوم باشد و پشت سر ظلمه و فجره نمی¬توان نماز خواند این که ائمه معصومین^{(علیهم السلام)} اعتقادی به نماز جمعه در زمان طاغوت نداشتند و نمی¬خواندند.
فاضل هندی معتقد است وجوب نماز جمعه دو معنا دارد و این که در زمان غیبت نماز جمعه واجب نیست دو معنا دارد. وجوب نماز جمعه در زمان حضور معضوم دو معنای وجوب الحضور و وجوب العقد را دارد. (یعنی یکی انعقد نماز جمعه و دیگری حضور مردم در جایی است که نماز جمعه منعقد می-شود) و این هم که در زمان غیبت نماز جمعه واجب نیست دو معنا دارد یعنی واجب نیست نماز جمعه منعقد شود و لازم نیست شرکت کرد.
مرحوم فاضل هندی می¬گوید روایتی که می¬فرماید وقتی هفت نفر شیعه یک جا جمع شدند یکی امام شود و خطبه هم بخواند، این روایت که ¬می¬فرماید: «امهم بعضهم» جمله خبریه است و انشاء نیست. یعنی عبارت نمی¬فرماید یکی امام بشود، بلکه می¬فرماید یکی امام می¬شود. این دلالت بر نماز جمعه ندارد و دارد خبر می¬دهد. جواب این فرمایش اینست که در اصول بحث نمودیم دلالت جمله خبریه بر انشاء، آکد از جمله انشائیه است. فلذا این استدلال ایشان درست نیست.